کد مطلب:47160 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:23

گنجینه پرسمان » قرآن

الف) چرا در قرآن كريم، از وسوسههاي شيطان، كم بحث شده است؟

ب) آيا در ميان مردم، غيبت بيشتر رواج دارد يا وسوسه؟

الف) با توجه به عنايت قرآن كريم به هدايت بشر، كه به همين منظور انبيأ الهي را فرستاده و كتب آسماني را نازل فرموده است و به كمك عقل از درون، تمام زمينههاي هدايت را فراهم آورده است; بحث از شيطان و وسوسههاي او به عنوان سنبل ضلالت و گمراهي و دور شدن انسان از هدايت، به همان ميزان مورد توجه قرآن است كه بحث از هدايت و رشد و كمال انسانها.

به همين جهت در آيات فراواني بحث از شيطان مطرح شده كه به قسمتي از آن اشاره ميشود:

در مورد خلقت او ميفرمايد: هنگامي كه به فرشتگان گفتيم: براي آدم سجده كنيد: آنها همگي سجده كردند جز ابليس ـ كه از جنّ بود ـ و از فرمان پروردگارش بيرون شد.(كهف،50) در آياتي سخن از سرپيچي او از فرمان الهي به ميان آمده، امري كه باعث لعنت او از سوي خداوند گرديد.(ر.ك: حجر، 35; بقره، 34.)

و از آنجا كه شيطان براي اغوا و گمراه كردن بشر، برنامههاي مختلفي دارد، قرآن به راههاي وسوسه و اغواي او نيز تصريح فرموده كه از جمله آنها است:

1. زينت دادن كارهاي زشت; ميفرمايد: شيطان اعمالشان را براي آنان آراسته كرده، از اين رو آنان را از راه (خدا) بازداشت در حالي كه بينا بودند. (عنكبوت، 38)

2. آرزوهاي طولاني; ميفرمايد: الشَّيْطَـَنُ سَوَّلَ لَهُمْ وَ أَمْلَيَ لَهُم;(محمد،25) شيطان اعمال زشتشان را در نظرشان زينت داده و آنان را با آرزوهاي طولاني فريفته است.(ر.ك: نسأ، 119.)

3. وعدة فقر و تهيدستي; (شيطان، شما را (به هنگام انفاق) وعده فقر و تهيدستي ميدهد و به فحشا (و زشتيها) امر ميكند.)(بقره، 268).

4. ايجاد كينه و دشمني; ميفرمايد: شيطان ميخواهد به وسيله شراب و قمار، در ميان شما عداوت و كينه ايجاد كند و شما را از ياد خدا و از نماز باز دارد.(مائده، 91)

5. ايجاد ترس و وحشت; ميفرمايد: اين فقط شيطان است كه پيروان خود را (با سخنان و شايعات بي اساس،) ميترساند. از آنها نترسيد و تنها از من بترسيد اگر ايمان داريد.(آلعمران، 175)

6. خلف وعده; شيطان خود در قيامت به پيروان خود ميگويد: خداوند به شما وعده حق داد و من به شما وعده (باطل) دادم و تخلّف كردم. من بر شما تسلطي نداشتم، جز اينكه دعوتتان كردم و شما دعوت مرا پذيرفتيد.(ابراهيم،22) و از آنجا كه از نظر قرآن كريم، شيطان دشمن آشكار انسان است كه براي ضلالت انسانها قسم خورده است، خداوند در برابر چنين دشمن گمراهكنندهاي، وظايفي را براي انسان مشخص كرده است كه از جمله آنها است: عدم پيروي از گامهاي او (بقره، 208); دشمني و عداوت با او (فاطر، 6); عدم پرستش او (يس، 60); پناه بردن به خداوند متعال، كه ميفرمايد: و هرگاه وسوسههايي از شيطان متوجه تو گردد، از خدا پناه بخواه كه او شنونده و داناست. (فصلت، 36) و اين همه بخشي از آيات در مورد حيلهها و راهكارهاي مقابله با آن بود.(براي آگاهي بيشتر رجوع كنيد به: معارف قرآن، آيت الله مصباح يزدي، ج 3ـ1، ص 300، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني; / تفسير نمونه، آيةالله مكارم شيرازي و ديگران، ذيل آيات فوق.)

ب) نكته پاياني اينكه: هيچ معصيتي از هيچ كس سر نميزند، مگر آن كه اغوا و وسوسة شيطان در آن نقش دارد و در حقيقت شيطان ريشه هر فسادي است كه برگشت هر معصيتي به اوست در نتيجه همة وبالها به همان ميزان كه به خود گنهكاران متوجه ميشود، به شيطان نيز بر ميگردد و در واقع غيبت نيز يكي از معاصي است كه ريشة آن وسوسه شيطان است.(ر.ك: تفسير الميزان، علامه طباطبائي;، ج 12، ص 159، انتشارات اسماعيليان.)